Najbardziej rozpowszechnioną chorobą zębów jest próchnica. Profilaktyka oraz leczenie zębów przez nią zaatakowanych to stomatologia zachowawcza – podstawowa działalność każdego dentysty. Stomatologia zachowawcza zajmuje się głównie leczeniem ubytków próchnicowych zęba. Obejmuje ona także endodoncję, czyli leczenie chorób miazgi oraz tkanek okołowierzchołkowych.
Profilaktyka obejmuje m.in. usuwanie kamienia i płytki nazębnej, a także zabezpieczanie zębów przed próchnicą poprzez lakierowanie, czyli fluoryzację. Działania zapobiegawcze to również edukacja i porady udzielane pacjentom.
Każdy chyba wie, jak odbywa się plombowanie zęba. Dziś wiercenie to zabieg wykonywany w znieczuleniu, toteż do przeszłości należeć powinien lęk przed wizytą u dentysty. Po usunięciu próchnicy lekarz stosuje wypełnienie światłoutwardzalne lub inne.
Przy zaawansowanej próchnicy i niektórych urazach zębów pacjent musi rzucić okiem na cennik leczenia kanałowego. Może go czekać endodoncja mikroskopowa, czyli leczenie kanałowe zębów pod mikroskopem, a w niektórych sytuacjach także powtórne leczenie kanałowe. Pacjenci, u których konieczne jest leczenie kanałowe jedynki, nie muszą się już na szczęście obawiać przebarwienia: jego ryzyko jest dziś minimalne, a w razie potrzeby można wykonać wybielanie zębów. Dobry stomatolog endodonta poradzi z tym sobie bez problemu, toteż uśmiech pacjenta nie ucierpi.
Bywa też, że niezbędna jest odbudowa zęba po leczeniu kanałowym. Dzieje się tak, gdy samo wypełnienie to za mało. Jest to wówczas odbudowa kompozytowa na włóknie szklanym. Gdy nie można jej wykonać, stosowane są korony zębowe, zwłaszcza na zębach martwych.
Leczenie kanałowe zęba jest to usunięcie zapalnie zmienionych tkanek z wnętrza zęba i jego korzeni. Po wykonaniu znieczulenia lekarz usuwa twarde tkanki zęba aby odsłonić przestrzeń w której znajduje się miazga zęba. Następnie usuwa miazgę zęba przy pomocy specjalnych pilników. Kolejnym krokiem jest poszerzenie i opracowanie chemiczne kanałów w celu wyeliminowania chorobotwórczych drobnoustrojów. Po opracowaniu mechanicznym i chemicznym kanałów wypełnia się je specjalnym materiałem z użyciem ciśnienia i temperatury. Leczenie kanałowe zęba stosujemy gdy proces próchnicowych ulegnie powikłaniu w postaci zapalenia miazgi. Zapalenie może mieć charakter ostry i przewlekły.
Zastosowanie powiększenia w leczeniu kanałowym zębów ma na celu ujawnienie istnienia dodatkowych kanałów oraz orientacji w anatomii kanałów odnalezionych. Pozwala to na dokładniejsze wykonanie leczenia kanałowego. Zastosowanie mikroskopu niekiedy pozwalana usunięcie pozostawionych w kanałach zęba narzędzi. Mikroskop w rękach wykwalifikowanego specjalisty może być bardzo pomocnym narzędziem. Umiejętność pracy z mikroskopem wymaga od lekarza wielu szkoleń i ciągłego doskonalenia się w pracy klinicznej.
Niekiedy zdarza się, że pierwotne leczenie kanałowe nie daje oczekiwanych efektów. Spowodowane jest to skomplikowaną anatomią zęba lub pracą w standardach nieodpowiadających współczesnej endodoncji. Powtórne leczenie kanałowe polega w odnalezieniu prawidłowej anatomii zęba co jest niezwykle trudne ponieważ anatomia została zmieniona w czasie pierwotnego leczenia. Dodatkowym problemem jest usunięcie resztek materiałów wypełniającego kanały oraz prawidłowe opracowanie kanałów. Bardzo często do takiego leczenia wymagana jest praca z mikroskopem endodontycznym. Leczenie to często stosowane jest przed protetyczną odbudową zębów lub przy wystąpieniu procesów zapalnych w obrębie kości otaczającej ząb. Niekiedy powtórne leczenie ma na celu odnalezienie dodatkowych kanałów.
Istnieje kilka sposobów odbudowy zęba po leczeniu kanałowym. Najprostszym sposobem jest wykonanie kompozytowego wypełnienia. Jest to rozwiązanie ekonomiczne ale ma też swoje ciemne strony. Zaopatrzony w ten sposób ząb niekiedy ulega złamaniu i konieczna jest wtedy ekstrakcja. Drugim bardzo popularnym sposobem jest zamontowanie włókna szklanego w zębie leczonym endodontycznie i odbudowa materiałem kompozytowym. Jednak najbardziej trwałą i pewną metodą odbudowy zęba po leczeniu kanałowym jest odbudowa protetyczna. Polega ona na zamontowaniu wewnątrz kanału wkładu i zaopatrzenie zęba koroną protetyczną. Istnieje wiele materiałów do wykonania wkładów i koron protetycznych. Ale to już zupełnie inna historia.
Leczenie kanałowe jest procedurą ratującą ząb przed ekstrakcją. Jego koszty zależą od ilości wizyt potrzebnych dla uratowania zęba. Należy pamiętać, że rozróżniamy 2 sposoby leczenia kanałowego: pierwotne i wtórne. Pierwotne jest tańsze z uwagi na brak przeszkód w postaci starego materiału w kanałach i spotykamy oryginalną nienaruszoną anatomię zęba. Powtórne leczenie kanałowe czasami związane jest z niespodziankami, których następstwem jest użycie większej ilości narzędzi, mikroskopu endodontycznego i poświęcenie większej ilości czasu. Wymaga też dużej sprawności i doświadczenia od lekarza.
Kiedy leczenie jest pierwotne i nie ma dużego stanu zapalnego w tkankach okołowierzchołkowych ilość wizyt można ograniczyć do 1 lub 2. Gorzej jest w przypadku powtórnego leczenia lub przewlekłego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych.
Kiedy nie było dobrze wykonane pierwotne leczenie kanałowe i zamknięciu uległo ujście kanału wymagane jest założenie środka rozpuszczającego, a także mechaniczne udrożnienie za pomocą różnych narzędzi. Wymaga to kilku wizyt. Niekiedy mamy złamane narzędzie w kanale i nie możemy opracować wtedy i wypełnić kanału bez usunięcia narzędzia. Do tego używamy mikroskop endodontyczny i różne narzędzia. Odrębnym tematem są stany zapalne w postaci torbieli, kiedy leczenie kanałowe może trwać nawet kilka miesięcy. Ilość wizyt podczas leczenia kanałowego ustala lekarz i jest ona uzależniona od konkretnego przypadku.
Zobacz: Leczenie kanałowe Bemowo
W stomatologii istnieje wiele stereotypów. Leczenie kanałowe zęba kiedyś rzeczywiście było dosyć bolesną procedurą. Do dziś niektórzy sądzą, że leczenie kanałowe jest związane z silnym bólem. Na szczęście dziś ból udaje się prawie całkowicie wyeliminować. Wszystko to dzięki nowoczesnym znieczuleniom i nowym standardom postępowania. Współczesne leczenie kanałowe pozwala niemal bezboleśnie przeprowadzić tą procedurę.
Zapalenie okostnej zęba charakteryzuje się pojawieniem silnego bólu w okolicy zęba przyczynowego. Dodatkowo towarzyszy mu obrzęk i zaczerwienie tkanek w tej okolicy. Dziąsło w tej okolicy jest bardzo bolesne podczas dotyku. Należy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa w celu usunięcia przyczyny zapalenia. Może być to leczenie kanałowe zęba przyczynowego lub jego usunięcie.
Nadwrażliwość zębów jest często spotykaną u pacjentów dolegliwością. Różne są jej przyczyny. Mogą to być ubytki pochodzenia próchnicowego lub niepróchnicowego, nie zawsze widoczne i łatwe do znalezienia. Najczęściej jednak nadwrażliwość pochodzi z odsłoniętej szyjki zęba. Bodźce termiczne i chemiczne działają na tę wrażliwą strukturę, powodując dolegliwości. Nadwrażliwość może się pojawić po zdjęciu aparatów ortodontycznych, po wybielaniu zębów albo jako efekt nieprawidłowego, zbyt agresywnego szczotkowania.
Niektóre wady zgryzu również mogą być przyczyną szyjek, a nawet ubytków klinowych – dochodzi w nich do przeciążenia poszczególnych zębów, a w konsekwencji do odsłonięcia korzenia. Leczenie zależy od przyczyny i zaawansowania problemu. Gdy doszło tylko do odsłonięcia szyjki wcieramy preparaty fluorkowe lub, jeśli to nie pomaga, nakładamy lakiery światłoutwardzalne, aby zatrzymać przewodzenie bodźców do nerwu zęba. Jeśli jednak doszło do ubytku, zakładamy wypełnienie. Nadwrażliwość, do której przyczyniła się wada zgryzu, również może być leczona powyższymi sposobami, ale problem będzie powracał. W takim przypadki dopiero po leczeniu ortodontycznym możemy oczekiwać trwałej poprawy. Każdemu z tych sposobów leczenia musi towarzyszyć zmiana metody szczotkowania na delikatniejszą, jeśli chcemy aby leczenie było skuteczne.
